หน่วยการเรียนรู้ที่ 3 คำกริยา...สื่ออาการ

ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6

เรื่อง คำกริยาที่ต้องอาศัยส่วนเติมเต็ม (วิกตรรถกริยา)

เวลา 1 ชั่วโมง

สาระสำคัญ / ความคิดรวบยอด

คำกริยาที่ต้องอาศัยส่วนเติมเต็มเป็นกริยาที่ไม่มีเนื้อความในตนเองจะใช้เป็นกริยาตามลำพังไม่ได้

ตัวชี้วัด / จุดประสงค์การเรียนรู้

มฐ.ท ๔.๑ ป. ๖/๑ วิเคราะห์ชนิดและหน้าที่ของคำในประโยค

จุดประสงค์การเรียนรู้สู่ตัวชี้วัด

๑. อธิบายลักษณะคำกริยาที่ต้องอาศัยส่วนเติมเต็ม (K)

๒. แต่งประโยคโดยใช้คำกริยาที่ต้องอาศัยส่วนเติมเต็ม (P)

๓. เห็นความสำคัญของการใช้คำกริยาที่ต้องอาศัยส่วนเติมเต็ม (A)

สาระการเรียนรู้

๑. ความรู้

คำกริยาที่ต้องอาศัยส่วนเติมเต็ม

๒. ทักษะ/กระบวนการ/กระบวนการคิด

การให้เหตุผล การสรุปความรู้ การประเมินค่า

๓. คุณลักษณะอันพึงประสงค์

มีวินัย ใฝ่เรียนรู้ มุ่งมั่นในการทำงาน รักความเป็นไทย

กิจกรรมการเรียนรู้

๑. ครูพาเล่นเกมไซม่อนเซ

ดังนี้ ถ้าครูเอ่ยคำว่าไซม่อนเซต่อด้วยคำกริยาให้ทุกคนทำตาม แต่ถ้าไม่มีคำว่า

ไซม่อนเซให้ยืนนิ่งๆไม่ต้องทำตาม

ตัวอย่าง ไซม่อนเซนั่ง ไซม่อนเซยืน ไซม่อนเซเดินหนึ่งก้าว วิ่ง (ไม่ต้องทำเพราะไม่มีไซม่อนเซ)

ครูอาจใช้คำอกรรมกริยาที่มีไซม่อนเซ และคำสกรรมกริยาไม่มีไซม่อนเซ สลับไปมาและควรเล่นให้เร็วๆ

๒. ให้นักเรียนสังเกตคำกริยาที่ครูใช้ว่าเป็นคำชนิดใดให้นักเรียนช่วยกันอธิบายและยกตัวอย่างเพิ่มเติมเกี่ยวกับ คำกริยาและคำวิกตรรถกริยา

๓. ครูให้นักเรียนแสดงบทบาทสมมุติเรื่อง ทหารเอกของพระราชา ครูแจกบัตรคำให้นักเรียนที่เป็นอาสาสมัครดังนี้ ทหาร ชาวนา

ทหารคนที่๑, ๒, ๓ (พูดพร้อมกัน)

พวกเราคือทหารของพระราชา คอยปกป้องราชบัลลังก์ และประเทศชาติ (ยกแถบประโยคพวกเราคือ ทหารของพระราชา)

ชาวนา

ข้าคือชาวนา (ยกแถบประโยค) ทำนาอยู่ที่ชานพระนคร ได้ข่าวข้าศึกยกทัพมาประชิดเมือง ข้าจะมาสมัครเป็นทหารเพื่อปกป้องประเทศชาติ และราชบัลลังก์ กษัตริย์ของเราเป็นผู้มีบารมี แผ่ไพศาลประดุจขุนเขา และแม่น้ำอันกว้างใหญ่

(ยกแถบประโยคประดุจขุนเขา และแม่น้ำอันกว้างใหญ่)

ทหาร แต่ลักษณะท่าทางของท่านคล้ายโจร(ยกแถบประโยค) จะให้เราเชื่อท่านได้อย่างไรว่าไม่ใช่ศัตรูปลอมตัวมาเป็นไส้ศึก

ชาวนา ข้ามีพยาน นี่คือครอบครัวของข้า คนนั้นเป็นน้องสาวหน้าตาเหมือนแม่มากกว่าเหมือนข้า

คนที่อ้วนเหมือนหมู คือลูกชายคนเล็ก (ยกแถบประโยค)

ส่วนลูกชายคนโตตัวสูงใหญ่เหมือนลำไผ่อยู่เฝ้าบ้าน (ยกแถบประโยค)

ทหาร พวกข้าประชุมกันก่อน พรุ่งนี้มาฟังข่าวว่าจะรับเป็นทหารหรือไม่

๔.ให้นักเรียนสังเกตคำในแถบประโยคช่วยกันหาคำที่เป็นกริยา และช่วยกันหาคำที่เป็นกรรมว่ามีหรือไม่ จากแถบประโยคเดิม แล้วให้ครูนำมาติดที่กระดาน และติดคำที่เป็นส่วนที่ขยายไว้ ดังนี้

พวกเราคือ............... ข้าคือ....................... บารมีแผ่ไพศาลประดุจ...............................

ลักษณะท่าทางของท่านคล้าย........................... อ้วนเหมือน....................................

สูงใหญ่เหมือน.................................................

๕. ครูและนักเรียนช่วยกันสรุปคำกริยาที่ต้องอาศัยส่วนเติมเต็มหรือวิกตรรถกริยา เป็นกริยาที่ไม่มีเนื้อความในตนเองจะใช้เป็นกริยาตามลำพังไม่ได้จะต้องมีคำนาม สรรพนาม หรือคำวิเศษณ์มาขยายจึงจะได้ใจความที่สมบูรณ์ ได้แก่คำว่า คือ เหมือน คล้าย เท่า ดุจ ประดุจ เปรียบเสมือน ฯลฯ

๖. ครูแบ่งนักเรียนออกเป็น ๕ กลุ่ม ทำกิจกรรมทบทวนความรู้โดยการส่งตัวแทนออกมาเขียนประโยค

ที่ช่วยกันแต่งโดยมีคำที่ครูกำหนดให้อยู่ในเนื้อเรื่อง ดังนี้

๑. เดิน...........เหมือน ๒. ครู.............คือ

๓. พระมหากษัตริย์ไทย...............เปรียบเสมือน

๔. วิ่ง...........ลมพัด ๕. ปลอดภัย.............เท่ากับ

ให้นักเรียนทั้งชั้นช่วยกันตรวจสอบผลงานและประเมินผลงาน

๗. ให้นักเรียนแต่งประโยคบรรยายตนเองโดยใช้คำกริยาที่ต้องอาศัยส่วนเติมเต็ม จากนั้นให้ออกมาเล่าให้เพื่อนฟัง และร่วมกันตรวจสอบความถูกต้องพร้อมกับเลือกประโยคที่มีการบรรยายได้แปลกที่สุด

๘. ให้นักเรียนร่วมกันสรุปความรู้ดังนี้ คำกริยาที่ต้องอาศัยส่วนเติมเต็มเป็นกริยาที่ไม่มีเนื้อความ

ในตนเองจะใช้เป็นกริยาตามลำพังไม่ได้

๙. ให้นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น โดยครูใช้คำถามท้าทาย ดังนี้

๏ ใครหนอรักเราเท่าชีวีมีความหมายว่าอย่างไร

การวัดผลและประเมินผล

๑. วิธีการวัดและประเมินผล

๑.๑ สังเกตพฤติกรรมของนักเรียนในการเข้าร่วมกิจกรรม

๑.๒ สังเกตพฤติกรรมของนักเรียนในการเข้าร่วมกิจกรรมกลุ่ม

๒. เครื่องมือ

๒.๑ แบบสังเกตพฤติกรรมการเข้าร่วมกิจกรรม

๒.๒ แบบสังเกตพฤติกรรมการเข้าร่วมกิจกรรมกลุ่ม

๓. เกณฑ์การประเมิน

๓.๑ การประเมินพฤติกรรมการเข้าร่วมกิจกรรม

ผ่านตั้งแต่ ๒ รายการ ถือว่า ผ่าน

ผ่าน ๑ รายการ ถือว่า ไม่ผ่าน

๓.๒ การประเมินพฤติกรรมการเข้าร่วมกิจกรรมกลุ่ม

คะแนน ๙ - ๑๐ ระดับ ดีมาก

คะแนน ๗ - ๘ ระดับ ดี

คะแนน ๕ - ๖ ระดับ พอใช้

คะแนน ๐ - ๔ ระดับ ควรปรับปรุง

สื่อ / แหล่งการเรียนรู้

บัตรคำ