แผนการจัดการเรียนรู้ "เรียนรู้ท้องถิ่นด้วยเครื่องมือทางภูมิศาสตร์" เวลา 5 ชั่วโมง |
1. เป้าหมายการเรียนรู้
1) รู้และเข้าใจเกี่ยวกับแผนที่และภาพถ่ายต่างๆ ที่ใช้ศึกษาลักษณะทางกายภาพในจังหวัด
2) รู้และเข้าใจเกี่ยวกับความสัมพันธ์ของสิ่งต่างๆ ที่เป็นผลมาจากสภาพแวดล้อมทางกายภาพที่อยู่ในจังหวัด
1.2 จุดประสงค์การเรียนรู้
1) อธิบายเกี่ยวกับแผนที่และภาพถ่ายต่างๆ ที่ใช้ศึกษาลักษณะทางกายภาพในจังหวัด
2) อธิบายความสัมพันธ์ของสิ่งต่างๆ ที่เป็นผลมาจากสภาพแวดล้อมทางกายภาพที่อยู่ในจังหวัดได้
2. สาระสำคัญ
2.1 สาระการเรียนรู้
การใช้เครื่องมือทางภูมิศาสตร์ในการศึกษาลักษณะทางกายภาพของจังหวัด
2.2 ทักษะกระบวนการ
1) ทักษะกระบวนการตามธรรมชาติวิชา
- การศึกษา การปฏิบัติ
2) ทักษะกระบวนการทั่วไป
- กระบวนการทำงานกลุ่ม กระบวนการสังเกต กระบวนการปฏิบัติ
3) ทักษะการคิด
- ทักษะการรวบรวมข้อมูล ทักษะการคิดตอบคำถาม ทักษะการคิดสังเกต ทักษะการคิดแสดงความคิดเห็น ทักษะการคิดนำเสนอ และทักษะการคิดสรุปความรู้
3. ร่องรอยการเรียนรู้
3.1 ผลงานหรือชิ้นงาน ได้แก่
- ผลงานกลุ่มของนักเรียนเรื่องการใช้เครื่องมือทางภูมิศาสตร์ในการศึกษาลักษณะทางกายภาพของจังหวัด
3.2 กระบวนการขั้นตอนการปฏิบัติงาน ได้แก่
1) พฤติกรรมการทำงานกลุ่มจากการศึกษาเรื่องการใช้เครื่องมือทางภูมิศาสตร์ในการศึกษาลักษณะทางกายภาพของจังหวัด
2) พฤติกรรมการอภิปรายจากประเด็นคำถาม
3) พฤติกรรมจากการตอบคำถามเรื่องการใช้เครื่องมือทางภูมิศาสตร์ในการศึกษาลักษณะทางกายภาพของจังหวัด
3.3 คุณลักษณะอันพึงประสงค์
- มีวินัย ใฝ่เรียนรู้ มุ่งมั่นในการทำงาน
3.4 ความรู้ความเข้าใจ
1) ผลสัมฤทธิ์จากการเรียนรู้ด้านความเข้าใจของนักเรียนเรื่อง การใช้เครื่องมือทางภูมิศาสตร์ในการศึกษาลักษณะทางกายภาพของจังหวัด จากการตอบคำถาม
2) ความรู้ความเข้าใจของนักเรียนจากการทำงานกลุ่มเรื่องการใช้เครื่องมือทางภูมิศาสตร์ในการศึกษาลักษณะทางกายภาพของจังหวัด
4. แนวทางการวัดผลประเมินผล
วิธีการประเมิน | เครื่องมือวัดผล | เกณฑ์ผ่านขั้นต่ำและการสรุปผลการประเมิน |
1. ประเมินผลการปฏิบัติกิจกรรม | 1. แบบประเมินการปฏิบัติกิจกรรม | เกณฑ์ผ่านขั้นต่ำ 1. ได้ระดับ “พอใช้” ขึ้นไป |
2. สังเกตพฤติกรรมการเรียน | 2. แบบสังเกตพฤติกรรมการเรียน | 2. ได้ระดับ “พอใช้” ขึ้นไป |
3. สังเกตพฤติกรรมการทำงานกลุ่ม | 3. แบบสังเกตพฤติกรรมการทำงานกลุ่ม | 3. ได้ระดับ “ดี” ขึ้นไป |
4. ทดสอบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนหลังเรียน | 4. แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนประจำหน่วยการเรียนรู้ | 4. ได้คะแนนรวมร้อยละ 50 ขึ้นไป |
| การสรุปผลการประเมิน ต้องผ่านเกณฑ์ขั้นต่ำทั้ง 4 รายการ | |
| การปรับปรุง รายการประเมินใดไม่ผ่านเกณฑ์ ขั้นต่ำ ครูต้องอาจให้ความรู้เพิ่มเติมแล้วให้กลับไปทำใหม่หรือเปลี่ยนแปลงงานชิ้นใหม่เลย |
5. กิจกรรมการเรียนการสอนเพื่อการเรียนรู้
5.1 ขั้นนำ
ครูนำตัวอย่างแผนที่ ภาพถ่ายทางอากาศ และภาพจากดาวเทียมมาให้นักเรียนร่วมกันศึกษาทำความรู้จักก่อนนำเข้าสู่บทเรียน
กิจกรรมการเรียนการสอน 5.2 ขั้นสอน | ฝึกทักษะการคิด |
1. ครูให้นักเรียนร่วมกันศึกษาแผนที่ ภาพถ่ายทางอากาศ และภาพถ่ายดาวจากเทียมมาให้นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น โดยครูตั้งคำถามกับนักเรียน ดังนี้ - แผนที่คืออะไร ใช้ประโยชน์ทางด้านใด - ภาพถ่ายทางอากาศคืออะไร ใช้ประโยชน์ทางด้านใด - ภาพถ่ายจากดาวเทียมคืออะไร ใช้ประโยชน์ทางด้านใด โดยครูอธิบายเพิ่มเติมเกี่ยวกับเครื่องมือทางภูมิศาสตร์ทั้ง 3 ประเภทว่าเป็นเครื่องมือทางภูมิศาสตร์ที่เราสามารถนำมาใช้ในการศึกษาเกี่ยวกับจังหวัดของเราทางด้านภูมิศาสตร์ ทำให้ความสะดวกและเกิดความเข้าใจมากขึ้น | - ทักษะการรวบรวมข้อมูล - ทักษะการคิดตอบคำถาม |
2. ครูนำแผนที่ของจังหวัดที่ตนเองอาศัยอยู่มาให้นักเรียนดู แล้วสังเกตว่า มีอะไรอยู่ในแผนที่บ้างให้นักเรียนช่วยกันตอบ จากนั้นครูสรุปว่าองค์ประกอบของแผนที่มีอะไรบ้าง ให้นักเรียนจดบันทึกลงในสมุด | - ทักษะการคิดสังเกต |
3. ครูซักถามนักเรียนว่า ลักษณะทางกายภาพของจังหวัดมีลักษณะอย่างไร ให้นักเรียนช่วยกันแสดงความคิดเห็น | - ทักษะการแสดงความคิดเห็น
|
4. แบ่งกลุ่มนักเรียนกลุ่มละ 3-5 คน ให้ร่วมกันจัดทำแผนที่แสดงลักษณะสำคัญทางกายภาพของจังหวัดตนเอง จากนั้นส่งตัวแทนผลัดกันนำเสนอผลงานหน้าชั้นเรียน ครูและนักเรียนร่วมสนทนาซักถาม | - ทักษะการคิดนำเสนอ |
5. ครูให้นำภาพถ่ายทางอากาศและภาพถ่ายจากดาวเทียมมาให้นักเรียนดู ให้นักเรียนร่วมแสดงความคิดเห็นว่า ภาพถ่ายทางอากาศและภาพถ่ายจากดาวเทียมให้ข้อมูลเกี่ยวกับจังหวัดอย่างไรบ้าง โดยครูอธิบายเพิ่มว่าในการศึกษาเรื่องราวเกี่ยวกับจังหวัดเราหากเราใช้เครื่องมือทางภูมิศาสตร์โดยเฉพาะแผนที่หรือภาพถ่ายต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นภาพถ่าย ภาพถ่ายทางอากาศ และภาพถ่ายจากดาวเทียมเข้ามาช่วย ยิ่งทำให้เราได้รับข้อมูลต่างๆ ที่เป็นประโยชน์ ทำให้เราเข้าใจสภาพแวดล้อมทางกายภาทพและความสัมพันธ์ของสิ่งต่างๆ ที่ลักษณะทางกายภาพของจังหวัดหรือท้องถิ่นได้ | - ทักษะการแสดงความคิดเห็น
|
6. ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปเรื่องการใช้เครื่องมือทางภูมิศาสตร์ในการศึกษาลักษณะทางกายภาพของจังหวัด | - ทักษะการคิดสรุปความรู้ |
7. นักเรียนทำแบบฝึกทักษะในใบงาน |
|
5.3 ขั้นสรุป
ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปเรื่องการใช้เครื่องมือทางภูมิศาสตร์ในการศึกษาลักษณะทางกายภาพของจังหวัด โดยการสนทนาซักถาม
6. สื่อการเรียนรู้ / แหล่งเรียนรู้
6.1 สื่อการเรียนรู้
1) หนังสือเรียนสังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4
2) เครื่องมือทางภูมิศาสตร์ เช่น แผนที่ ภาพถ่ายทางอากาศ ภาพถ่ายจากดาวเทียม
3) ใบงาน
4) แบบทดสอบ
6.2 แหล่งเรียนรู้
1) ห้องสมุดโรงเรียน
2) ห้องสมุดกลุ่มสาระสังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม
3) แหล่งเรียนรู้ทางอินเทอร์เน็ต
7. กิจกรรมเสนอแนะ
7.1 กิจกรรมฝึกการคิดวิเคราะห์
นักเรียนร่วมกันสรุปข้อมูลในเรื่อง “หากไม่มีเครื่องมือทางภูมิศาสตร์อะไรจะเกิดขึ้น” ประกอบด้วย 4 ขั้นตอน ดังนี้
1. ขั้นรวบรวมข้อมูล
- ศึกษาผลที่เกิดจากการมี / ไม่มีเครื่องมือทางภูมิศาสตร์
2. ขั้นวิเคราะห์
- หากไม่มีผลที่เกิดขึ้นเป็นอย่างไร
3. ขั้นสรุป
- บันทึกผลการวิเคราะห์ในกระดาษ
4. ขั้นประยุกต์ใช้
- นำผลการศึกษาจัดป้ายนิเทศ