ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับโครงงานคณิตศาสตร์
1. ความหมายและลักษณะของโครงงานคณิตศาสตร์
1.1 ความหมายของโครงงานคณิตศาสตร์
ได้มีผู้ให้ความหมายของโครงงานคณิตศาสตร์ไว้ต่าง ๆ กัน ดังนี้
ยุพิน พิพิธกุล (2544 : 2) กล่าวว่า โครงงานคณิตศาสตร์เป็นงานที่ผู้ทำได้คิดอย่างอิสระเป็นการฝึกปฏิบัติในข้อที่สงสัย โดยอาศัยความรู้ หลักการ แนวคิดหรือทฤษฎีทางคณิตศาสตร์ไปเชื่อมโยงกับประเด็นปัญหาที่สนใจจะศึกษา และค้นคว้าให้ชัดเจนยิ่งขึ้น เพื่อบรรลุจุดประสงค์ ที่ตั้งไว้
สุวร กาญจนมยูร (2544:5) กล่าวว่า โครงงานคณิตศาสตร์เป็นงานที่เกิดจากการศึกษาค้นคว้าวิจัยเกี่ยวกับองค์ความรู้ทางคณิตศาสตร์ หรือเป็นงานที่เกิดจากการนำความรู้ทางคณิตศาสตร์ไปประยุกต์ใช้เป็นเครื่องมือการเรียนรู้ของสาขาวิชาการอื่น หรือใช้เป็นเทคนิคในการแก้ปัญหา นักเรียนแต่ละคนแต่ละกลุ่มได้ศึกษาค้นคว้าวิจัย หาความรู้โดยการลงมือปฏิบัติจริงด้วยตนเอง ตามความรู้ความสามารถ และความสนใจในปัญหาหรือข้อสงสัยที่ตนอยากรู้อยากเข้าใจ ได้คำตอบที่ถูกต้องชัดเจน ภายใต้การแนะนำ ดูแลของครูหรือผู้เชี่ยวชาญที่เป็นที่ปรึกษาที่คอยช่วยเหลือ ตรวจสอบ ความถูกต้องขององค์ความรู้ที่นักเรียนแต่ละคนหรือแต่ละกลุ่มค้นพบ
ชัยศักดิ์ ลีลาจรัสกุล (ม.ป.ป. : 47) กล่าวว่า โครงงานคณิตศาสตร์หมายถึง กิจกรรมเสริมหลักสูตรวิชาคณิตศาสตร์ที่เป็นโอกาสให้นักเรียนได้ศึกษาเรื่องใดเรื่องหนึ่งที่เกี่ยวกับคณิตศาสตร์ และเทคโนโลยีตามความถนัด และความสนใจ ด้วยวิธีการทางคณิตศาสตร์ (Scientific Method) ภายใต้การแนะนำปรึกษาช่วยเหลือและดูแลจากอาจารย์ที่ปรึกษาและ/หรือผู้ทรงคุณวุฒิอาจวัดในเวลาเรียนหรือนอกเวลาเรียนก็ได้ รวมทั้งสามารถดำเนินกิจกรรมได้ทั้งในและนอกบริเวณโรงเรียน ซึ่งอาจทำเป็นรายบุคคลหรือกลุ่มก็ได้ แล้วจัดเขียนเป็นรายงานและแสดงผลงานเพื่อเผยแพร่สำหรับเป็นแนวทางการศึกษาต่อไป
จากความหมายของโครงงานคณิตศาสตร์ดังกล่าวข้างต้น พอสรุปได้ว่าโครงงานคณิตศาสตร์ หมายถึง งานที่เกิดจากการศึกษาค้นคว้าวิจัยได้อย่างอิสระ เป็นการฝึกปฏิบัติในข้อที่สงสัยโดยอาศัยแนวคิดทฤษฎีทางคณิตศาสตร์ ภายใต้การแนะนำปรึกษาช่วยเหลือดูแลจากครูที่ปรึกษาหรือผู้เชี่ยวชาญ ซึ่งเป็นงานที่จัดในเวลาใด ๆ ก็ได้ จะจัดเป็นกลุ่มหรือรายบุคคลก็ได้
1.2 ลักษณะของโครงงานคณิตศาสตร์
ได้มีผู้กล่าวถึงลักษณะของโครงงานคณิตศาสตร์ไว้ต่าง ๆ กัน ดังนี้
ยุพิน พิพิธกุล (2544 : 10) ได้แบ่งลักษณะของโครงงานคณิตศาสตร์ไว้ดังนี้
1. ลักษณะเชิงประวิติศาสตร์
2. ลักษณะตามสาระการเรียนรู้
3. ลักษณะประยุกต์ใช้
สุวร กาญจนมยูร (2544:6) ได้แบ่งประเภทของโครงงานคณิตศาสตร์ออกเป็น 2 ประเภท คือ
1. โครงงานที่ทำให้เกิดองค์ความรู้ตามเนื้อหาวิชาคณิตศาสตร์
2. โครงงานที่นำความรู้ หลักการทางคณิตศาสตร์ไปประยุกต์ใช้เป็นเครื่องมือการเรียนรู้ของสาขาวิชาการอื่น หรือใช้เป็นเทคนิคในการแก้ปัญหา
ชัยศักดิ์ ลีลาจรัสกุล (ม.ป.ป. : 7) ได้แบ่งประเภทโครงงานคณิตศาสตร์ ออกเป็น 4 ประเภท คือ
1. โครงงานคณิตศาสตร์ประเภททดลอง
2. โครงงานคณิตศาสตร์ประเภทสำรวจรวบรวมข้อมูล
3. โครงงานคณิตศาสตร์ประเภทการพัฒนาหรือการประดิษฐ์
4. โครงงานคณิตศาสตร์ประเภทสร้างทฤษฎีหรือคำอธิบาย
ซึ่งผู้สนใจรายละเอียดเกี่ยวกับลักษณะหรือประเภทของโครงงานคณิตศาสตร์สามารถศึกษาเพิ่มเติมจากตำราที่อ้างอิงไว้ในบรรณานุกรม
2. ขั้นตอนในการทำโครงงานคณิตศาสตร์
ได้มีผู้กล่าวถึงขั้นตอนในการทำโครงงานคณิตศาสตร์ไว้ต่าง ๆ กัน ดังนี้
ยุพิน พิพิธกุล (2544:2-3) ได้กล่าวถึงขั้นตอนในการทำโครงงานคณิตศาสตร์ไว้ 3 ขั้น ดังนี้
ขั้นที่ 1 พิจารณาเลือกสาระการเรียนรู้ที่จะทำโครงงาน
ขั้นที่ 2 เลือกหัวข้อที่สนใจ
ขั้นที่ 3 เขียนเค้าโครงของโครงงาน
ธัญญณัฐ ชาวเหนือ (2543:63) ได้กล่าวถึงขั้นตอนการจัดทำโครงงานมีขั้นตอน ดังนี้
1. การเลือกโครงงาน
2. การวางแผนโครงงาน
3. การปฏิบัติตามแผนของโครงงาน
4. การประเมินผลโครงงาน
5. การเสนอผลโครงงาน
สุวร กาญจนมยูร (2544:35) ได้กล่าวถึงขั้นตอนการทำโครงงานคณิตศาสตร์ไว้ 6 ขั้นตอน
ดังนี้
1. การเลือกหัวข้อเรื่องที่จะทำโครงงาน
2. การศึกษาเอกสารที่เกี่ยวข้อง
3. การจัดทำเค้าโครงของโครงงาน
4. การลงมือทำโครงงาน
5. การเขียนรายงาน
6. การแสดงผลงาน
ชัยศักดิ์ ลีลาจรัสกุล (ม.ป.ป. : 8) ได้กล่าวถึงขั้นตอนในการทำโครงงานคณิตศาสตร์ไว้
ดังนี้
1. การคิดจะเลือกหัวเรื่องหรือปัญหาที่จะศึกษา
2. การวางแผนในการทำโครงงาน
3. การลงมือทำโครงงาน
4. การเขียนรายงาน
5. การแสดงผลงาน