ศาสตราจารย์เกียรติคุณ แพทย์หญิง พวงทอง ไกรพิบูลย์

แก้ไขปรับปรุง มกราคม 2553

การแพทย์แผนปัจจุบัน คือ อะไร?
การแพทย์แผนปัจจุบัน (conventional medicine) คือ การแพทย์ที่ให้การรักษาทางยา การผ่าตัด รังสีรักษา  ยาเคมีบำบัด และ วิชาแพทย์สาขาต่างๆ โดยวิชาความรู้ด้านแพทยศาสตร์ และการพยาบาล เป็นวิชาความรู้ที่แพทย์ พยาบาล ต้องผ่านการเรียน การสอน การฝึกฝน จากโรงเรียนแพทย์ โรงเรียนพยาบาล เป็นความรู้ทางวิทยาศาสตร์ ที่พิสูจน์ได้ ตรวจสอบได้ มีแหล่งที่มาจากการศึกษาถูกต้องตามหลักวิชาและหลักสถิติ มีการศึกษาวิจัย  มีการเผยแพร่องค์ความรู้ และมีการรับรองจากองค์กร/ สถาบันต่างๆทั่วโลกว่า ให้ประโยชน์ต่อผู้ป่วยได้จริง

การแพทย์สนับสนุน คือ อะไร?
การแพทย์สนับสนุน (complementary  medicine)  คือ การรักษาโดยวิธีการอื่นที่ไม่ใช่การแพทย์แผนปัจจุบัน  วิธีการรักษาเป็นการรักษาที่ไม่รุนแรง ไม่ใช่แบบรุกราน(invasive) เป็นการรักษาที่ใช้ควบคู่กับการรักษาแผนปัจจุบันได้ ทั้งนี้เพื่อการผ่อนคลาย หรือลดผลข้างเคียงจากการรักษาทางการแพทย์แผนปัจจุบัน เช่น การทำสมาธิ  การนวด  การออกกำลังกาย โยคะ การใช้สมุนไพรบางชนิดในการบรรเทาผลข้างเคียงจากการรักษาด้วยรังสีรักษา หรือยาเคมีบำบัด แต่อย่างไรก็ตาม ก่อนใช้การแพทย์สนับสนุน ควรปรึกษาแพทย์แผนปัจจุบันผู้ให้การรักษาโรคมะเร็งก่อนเสมอ เพราะการแพทย์สนับสนุนบางวิธีการ อาจมีผลขัด/ต้าน กับการรักษาโดยการแพทย์แผนปัจจุบัน หรือ เพิ่มผลข้างเคียง/แทรกซ้อนได้ โดยเฉพาะถ้าเป็นการรับประทาน

การแพทย์ทางเลือก คือ อะไร?
การแพทย์ทางเลือก (alternative medicine) คือ การรักษาด้วยวิธีต่างๆ อาจมีทั้งแบบไม่รุกราน และแบบรุกราน และปฏิเสธการรักษาการแพทย์แผนปัจจุบัน ซึ่งเป็นวิธีการรักษาที่แพทย์แผนปัจจุบันไม่แนะนำ เพราะยังไม่มีการศึกษาทางการแพทย์ที่สามารถระบุได้แน่ชัดว่า การแพทย์ทางเลือกรักษาโรคมะเร็งได้

การแพทย์ผสมผสาน คืออะไร?
การแพทย์ผสมผสาน (integrative medicine)  คือ การรักษาโดยการรักษาทั้งทางร่างกายและจิตใจไปพร้อมๆกัน ร่วมรักษากับการแพทย์แผนปัจจุบัน เช่น การรักษาโดยแพทย์แผนปัจจุบัน ร่วมกับการทำสมาธิ หรือวิธีผ่อนคลาย อื่นๆ ตามที่ได้รับคำแนะนำจากแพทย์แผนปัจจุบันซึ่งให้การรักษาโรคมะเร็ง เป็นต้น

การแพทย์องค์รวม คือ อะไร?
การแพทย์องค์รวม (holistic medicine  หรือ wholistic medicine) คือ การรักษาทั้งทางร่างกาย จิตใจ และจิตวิญญาณ ซึ่งอาจใช้ร่วมกับการรักษาแผนปัจจุบันได้ ถ้าไม่ขัด/ต้านการรักษาแผนปัจจุบัน และผู้ป่วยได้ปรึกษาแพทย์แผนปัจจุบันด้านโรคมะเร็งที่ให้การรักษาผู้ป่วย และได้รับการอนุญาตให้ใช้รักษาร่วมกันได้

ถ้าอยากใช้การแพทย์วิธีอื่นที่ไม่ใช่การแพทย์แผนปัจจุบัน ควรทำอย่างไร?
ถ้ามีความคิดอยากใช้การแพทย์ที่ไม่ใช่การแพทย์แผนปัจจุบัน ผู้ป่วยควรปรึกษาแพทย์แผนปัจจุบันผู้ให้การรักษาโรคมะเร็งก่อนเสมอ เพราะแพทย์จะให้ข้อมูลที่เชื่อถือได้ พิสูจน์ได้เป็นวิทยาศาสตร์ ไม่ควรตัดสินใจการรักษาจากความเชื่อคนอื่น การโฆษณา หรือ ความกลัวการรักษาแผนปัจจุบัน หลังจากนั้น ควรพิจารณาการรักษาวิธีการอื่นให้รอบคอบ ให้ได้ข้อมูลครบถ้วน ดังนี้

• ทำไม ถึงอยากใช้การแพทย์อื่นที่ ไม่ใช่การแพทย์แผนปัจจุบัน
• การแพทย์อื่นที่ไม่ใช่การแพทย์แผนปัจจุบัน ให้การรักษาโดยใคร เชื่อถือได้หรือไม่  มีองค์กร/สถาบันที่เชื่อถือได้ ให้การรับรอง หรือมีการควบคุมตรวจสอบโดยสมาคมวิชาชีพนั้นๆ หรือไม่?
• ห้ามการรักษาแผนปัจจุบันหรือไม่?  ข้อนี้เป็นข้อที่อันตรายที่สุด เพราะเป็นการทำให้เสียเวลาในการรักษาโรคที่ถูกต้องจากการรักษาแผนปัจจุบัน  โอกาสรักษา ควบคุมโรคมะเร็งจะลดน้อยลง เพราะโรคจะลุกลามมากขึ้น เปลี่ยนเป็นระยะที่สูงขึ้น รุนแรงขึ้น
• วิธีการที่ใช้รักษาเชื่อถือได้หรือไม่  มีการตรวจสอบ หรือควบคุมโดยองค์กร/สถาบันวิชาชีพที่เกี่ยวข้อง หรือไม่?
• เครื่องมือ เครื่องใช้ในการรักษา ป็นอย่างไร ความปลอดภัย รวมทั้งความสะอาด และ การรับรองจากองค์กร/สถาบันที่เกี่ยวข้อง
• สถานที่ให้การรักษามีลักษณะอย่างไร? น่าเชื่อถือหรือไม่?
• ตัวยาที่ใช้รักษา ระบุได้หรือไม่ว่าเป็นตัวยาอะไร มีปริมาณเท่าไร มีส่วนผสมของสารอะไร มีสรรพคุณ และผลข้างเคียงอย่างไร ?
• ผลข้างเคียง/แทรกซ้อนจากการรักษา ทั้งจากยา หรือวิธีต่างๆ มีการรักษาอย่างไร?
• การรักษา ใช้ระยะเวลานานเท่าไร?
• มีค่าใช้จ่ายอะไรบ้าง อย่างไร และเท่าไร?